Bà Bùi Thị Quỳnh (SN 1960, thôn Tây Nguyên, xã Thiên Cầm) vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhắc đến việc mang bìa đỏ cho cháu họ mượn. Bà kể: Ngày 29/6/2022, Hựu đến nhà đặt vấn đề mượn sổ đỏ diện tích hơn 2.000m² đất vườn để vay vốn ngân hàng, nói rằng cần tiền mua đất trong Nam. Vì tin tưởng tình họ hàng, lại thấy Hựu làm ăn phất lên nhanh chóng, đi xe sang, nhà cửa khang trang nên bà không ngần ngại giao bìa đỏ.

Do bà Quỳnh đã quá tuổi lao động, Hựu lập thủ tục để chuyển sổ đỏ từ tên bà Quỳnh sang mẹ ruột của mình là bà Trần Thị Thiều nhằm đủ điều kiện vay vốn.

“Theo giấy tờ cam kết, cho mượn trong vòng 15-30 tháng, Hựu phải trả lãi hằng tháng và lấy bìa về. Nhưng từ tháng 8/2024 đến nay, Hựu không thanh toán đồng lãi nào, cũng không chuộc sổ. Tổng số tiền vay bằng sổ đỏ của tôi lên tới 2,9 tỷ đồng, chưa tính lãi phát sinh. Tôi liên lạc nhiều lần, chỉ nhận được những lời hứa suông, gần đây thì mất liên lạc hoàn toàn. Gia đình tôi không có khả năng trả nợ, lo sợ ngân hàng phát mại tài sản” - bà Quỳnh nghẹn ngào.

Con trai bà, anh Phan Xuân Trung (SN 1985) cũng là một trong những nạn nhân. Anh kể: “Tháng 2/2022, tôi tín chấp nhờ dì ruột là bà Bùi Thị Cương lấy bìa đỏ vay 800 triệu đồng cho Hựu. Hựu hứa trong 3 tháng sẽ hoàn trả, nhưng đến nay đã quá hạn rất lâu. 8 tháng gần đây, Hựu không đóng lãi, ngân hàng dồn dập đòi, dì tôi gây áp lực, còn Hựu thì cứ khất lần. Tôi buộc phải làm đơn gửi chính quyền và cơ quan chức năng”.

Không chỉ bà Quỳnh, anh Trung, nhiều gia đình khác cũng rơi vào “bẫy” niềm tin của Hựu. Tháng 8/2022, vợ chồng chị Nguyễn Thị Bích Thảo (SN 1983, thôn Tây Nguyên) đồng ý thế chấp thửa đất mặt tiền rộng 304m², vay 2 tỷ đồng đưa cho Hựu. Trong giấy cam kết, Hựu hứa trả lãi ít nhất 100 triệu đồng/năm, sau 36 tháng sẽ trả gốc và chuộc lại bìa đỏ. Nhưng đến nay, cả gốc lẫn lãi đã thành khoản nợ khoảng 2,4 tỷ đồng, Hựu vẫn lẩn tránh. Quá bức xúc, gia đình chị Thảo đã trình báo công an và gửi đơn ra tòa.

Tương tự, tháng 6/2023, ông Trần Hữu Kiên (SN 1960) thế chấp 2 căn nhà và 400m² đất để vay giúp Hựu 2,4 tỷ đồng. “Ban đầu nó trả lãi được 5 tháng rồi bỏ mặc. Tôi nhiều lần vào tận miền Nam tìm, gọi hàng chục cuộc điện thoại. Lần nào nó cũng hứa “tuần sau”, “tháng sau”, nhưng chờ mãi chẳng thấy đâu. Từ tháng 11/2024 đến nay thì biệt tăm biệt tích. Ngân hàng đã về kiểm đếm tài sản để phát mại, gia đình tôi hết sức bất an” - ông Kiên nói.

Theo phản ánh, có khoảng 15 gia đình trong vùng đã thế chấp sổ đỏ để vay hộ tiền cho Hựu, với tổng số nợ gần 30 tỷ đồng. Nạn nhân chủ yếu là họ hàng, bạn bè, xóm giềng thân quen.

Để tạo niềm tin, Hựu thường xuất hiện với vẻ ngoài hào nhoáng: đi ô tô, ở nhà đẹp, ăn tiêu thoải mái, hay tỏ ra làm ăn phát đạt. Khi mượn bìa, anh ta đều viết giấy vay mượn, cam kết trả lãi và hẹn thời hạn chuộc sổ từ 18 tháng đến 3 năm. Tuy nhiên, tất cả chỉ là chiêu trò lừa dối tinh vi.

Từ khi “ôm” những khoản tiền lớn rời khỏi xóm làng vào miền Nam, thay vì thực hiện lời cam kết thì Hựu liên tục trì hoãn, chây ì, trốn tránh trách nhiệm của mình trước các khoản vay, khoản lãi và đến thời điểm này thì không liên lạc được. Vì vậy, các “nạn nhân” của lòng tin đang phải “gánh” những khoản nợ khổng lồ “trên trời rơi xuống”; một số gia đình phải thắt chặt mọi chi tiêu, “cắn răng” trả lãi hằng tháng trong bế tắc.

Điều đáng nói hơn là, hiện nay, áp lực các khoản vay từ ngân hàng đang ngày càng gia tăng, nguy cơ nhiều hộ phải “mất nhà, mất đất” vì bị ngân hàng phát mại tài sản đang dần hiện hữu.

Trước tình hình phức tạp, ông Võ Tá Nhân - Chủ tịch UBND xã Thiên Cầm cho biết: “Chính quyền địa phương chỉ mới nắm bắt sự việc. Người mượn tiền theo tố cáo của người dân hiện không có mặt tại địa phương, xã đã chỉ đạo công an rà soát, thống kê số hộ liên quan, số tiền vay để có hướng xử lý đúng quy định, đảm bảo quyền lợi cho người dân và ổn định tình hình”.

Vụ việc ở Thiên Cầm không chỉ là câu chuyện tranh chấp dân sự đơn thuần, mà còn có dấu hiệu “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, cần cơ quan chức năng điều tra, xử lý theo pháp luật.

Khi niềm tin bị lợi dụng, hậu quả không chỉ là tài sản bị chiếm đoạt, mà còn là sự rạn nứt trong tình làng nghĩa xóm, họ hàng. Vụ việc ở Thiên Cầm là hồi chuông cảnh tỉnh về những chiêu trò lợi dụng tình thân để trục lợi - một thực trạng đang tiềm ẩn nhiều hệ lụy.

Duy Liêng - Tiến Phúc